Gott samfélag grundvallast af lífsgæðum og velferð íbúanna. Hvort tveggja er mikilvæg forsenda hamingju og þroska og lykillinn að því að mannauður geti dafnað og eflst. Öflugir og skapandi leik- og grunnskólar styrkja og bæta lífskjör einstaklinga í nýju sameinuðu sveitarfélagi. Slíkt menntakerfi er meðal þess sem gerir samfélag eftirsóknarvert til búsetu.
Ábyrg og metnaðarfull menntastefna, sem unnin er í samstarfi við þá sem hlut eiga að máli leggur grunn að framsækinni menntastarfsemi fyrir börnin í sveitarfélaginu. Uppbyggilegt og metnaðarfullt starf í menntastofnunum er forsenda félagslegs réttlætis og jöfnuðar í samfélaginu. Þar eiga öll börn að geta notið sín, vaxið og dafnað. Mikilvægt er að tryggja börnum og foreldum í hinu nýja sveitarfélagi þá sérfræðiþjónustu sem nauðsynleg er. Það verður m.a. gert með endurskoðun á fyrirkomulagi þeirrar þjónustu þannig að fjármunir nýtist sem best.
Þá er einnig mikilvægt að móttaka barna af erlendum uppruna sé með þeim hætti að bæði þau og fjölskyldur þeirra aðlagist samfélaginu eins og best verður á kosið og á sem þægilegastan hátt. Það er samfélagsleg skylda okkar að reyna að mæta nýbúum með opnum örmum, skilningi og án allra fordóma burtséð frá ólíkum bakgrunni, annarri menningu og tungumálafærni. Ef þessum málum er ekki sinnt og þau ekki tekin föstum tökum strax í upphafi er alltaf hætta á félagslegri einangrun þessara hópa. Það er hagur samfélagsins að allir, bæði stórir sem smáir geti dafnað og vaxið, finni fyrir öryggi og líði vel í sínu umhverfi. Þetta verður einungis gert með markvissum aðgerðum sem þegar hefur verið lagður grunnur að.

Um þó nokkurn tíma hefur verið unnið að stofnun Háskólaseturs á Austurlandi en skortur á valkostum í háskólanámi hefur háð framgangi og vexti fjórðungsins um árabil. Menntastig íbúa á Austurlandi er lægra en annars staðar á landinu sem hefur haft margvíslegar afleiðingar. Tekjur Austfirðinga hafa staðið í stað síðastliðinn áratug á meðan heildartekjur hafa aukist annarsstaðar á landinu. Munur á launum kvenna og karla er hvað mestur á Austurlandi sem er birtingarmynd þess að staða kvenna er ekki nægilega sterk. Fjölbreytni skortir þegar kemur að atvinnutækifærum ungs fólks sem hefur hug á að setjast að eftir háskólanám. Samfélögin á Austurlandi hafa flest hver horft fram á fólksfækkun þar sem kvarnast hefur mest úr aldurshópnum milli 20 og 40 ára. Börnum hefur fækkað í leikskólum og grunnskólum á minnstu stöðunum og sums staðar hafa árgangar helmingast.

En hvað veldur?

Þetta er öfug þróun þegar hugsað er til þess að hvergi er betra að ala upp börn en í þorpunum út á landi. Frelsið og stuttu vegalengdirnar skapa lífsgæði sem borgarbúar geta aðeins látið sig dreyma um. Hér er andrými til að njóta lífsins og því virðist sólarhringurinn lengri.

Þegar við rýnum í ástæður þess að sífellt fleiri velja að sejast að í höfuðborginni eða erlendis blasir við skortur á innviðum. Hallað hefur verulega á landsbyggðina í byggðastefnu síðustu áratuga sem hefur lagt áherslu á sterka höfuðborg með góðum innviðum. Á sama tíma hefur sveitarstjórnarfólk eytt ómældum tíma í að berjast fyrir sjálfsagðri grunnþjónustu svo sem heilbrigðiskerfi, samgöngum og aðgengi að háskólanámi.

Forvarnir í víðum skilningi
Forvarnir er flókinn en mikilvægur þáttur í starfsemi sveitarfélaga og því þarf að skipuleggja forvarnarstarf vel til þess að ná marktækum árangri. Málaflokkurinn nær til margra þátta samfélagsins svo sem: Almannavarna, slysavarna, eldvarna, umferðarmála utan sem innan þéttbýlis, skipulagsmála, vímuefnamála, félagsmála, heilbrigðismála og löggæslumála svo fátt eitt sé nefnt.
Almannavarnir
Í byrjun árs 2019 tók til starfa Almannavarnanefnd sem nær yfir allt starfssvæði Lögreglustjórans á Austurlandi. Höfuðmarkmið almannavarnanefnda er samkvæmt lögum að gera hættumat fyrir umdæmið en sú vinna virðist ekki hafa verið sett formlega af stað hjá Almannavarnanefnd Austurlands. Hættumatið tekur til eftirfarandi þátta samkvæmt leiðbeiningum frá Almannavarnadeild ríkislögreglustjóra: „Ofsaveður og ófærð, jarðskjálftar, eldgos, jökulhlaup, snjóflóð, skriðuhætta og grjóthrun, sjávarflóð, flóðbylgjur, flóð í ám og vötnum, jarðhiti, hafís, loftslagsbreytingar, hópslys, jarðgöng, eldsvoðar, skógar-, kjarr - og sinueldar, eldhætta á tjaldsvæðum, mengun og hættuleg efni, dýrasjúkdómar og öryggi dýra, samgöngur á landi/lofti og sjó, vatnsveitur, hitaveitur, raforka, stíflurof, fráveitur, fjarskipti, matvælaframleiðsla/matvælaöryggi og fæðuframboð, öryggi í ferðaþjónustu, samfélagsöryggi“. Undir, samfélagsöryggi, falla margir málaflokkar sem fjallað verður um sérstaklega síðar.